Planując podróż za granicą z dziećmi, myślimy przede wszystkim o ich zdrowiu i bezpieczeństwie. Jednym z ważnych dokumentów, który może pomóc w trudnej sytuacji, jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego – EKUZ. Co to jest EKUZ dla dziecka, po co ją wyrobić przed wyjazdem i jak ją uzyskać? W tym artykule wyjaśnimy, czym jest EKUZ dla najmłodszych, jakie świadczenia obejmuje, czego nie pokrywa oraz jak można łatwo dostać taką kartę.
Co to jest EKUZ dla dziecka?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) to dokument, który potwierdza prawo do darmowej lub częściowo płatnej pomocy medycznej w krajach Unii Europejskiej oraz Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. EKUZ jest wydawana osobno dla każdej osoby, także dla dzieci – każdy maluch musi mieć swoją własną kartę.
Kartę EKUZ wydaje bezpłatnie Narodowy Fundusz Zdrowia każdej osobie, która w Polsce ma ubezpieczenie zdrowotne. To prawo dotyczy również dzieci – zarówno tych zgłoszonych przez rodziców, jak i dzieci bez ubezpieczenia, jeśli przysługują im uprawnienia do publicznej opieki zdrowotnej (np. do 18. roku życia).
Jak działa EKUZ?
EKUZ daje prawo do korzystania z publicznej służby zdrowia za granicą na takich samych zasadach, jak obywatele danego kraju. Jeśli mieszkańcy kraju muszą dopłacać do pewnych świadczeń, turysta z Polski także będzie musiał to zrobić.
EKUZ obejmuje tylko niezbędną pomoc medyczną, taką, która jest potrzebna podczas pobytu – nie pokrywa zaplanowanego leczenia. Najczęściej rachunki za leczenie są rozliczane między polskim NFZ a urzędem w kraju, w którym korzystamy z pomocy. Jednak czasem trzeba zapłacić na miejscu i potem ubiegać się o zwrot kosztów w Polsce.
Czy dziecko potrzebuje własnej karty EKUZ?
Tak. Każde dziecko musi mieć swój własny EKUZ i nie można korzystać z karty rodzica w imieniu dziecka. Dziecku będą potrzebne własna karta oraz, w razie potrzeby, dokument potwierdzający tożsamość (np. paszport). Jeśli dziecko nie ma takiego dokumentu, trzeba pokazać dokument opiekuna.
Jakie świadczenia zapewnia EKUZ dla dziecka?
Dzięki karcie EKUZ dziecko otrzyma podstawową opiekę zdrowotną w nagłych przypadkach w krajach, gdzie działa ten system. To daje spokój rodzicom, bo jeśli coś niespodziewanego się stanie, dziecko otrzyma potrzebną pomoc medyczną.
Warto jednak wiedzieć, że EKUZ nie jest tym samym, co pełne ubezpieczenie turystyczne. Karta pozwala korzystać tylko z usług, za które płaci państwo (publiczna opieka zdrowotna) na takich samych warunkach jak dla obywateli tego kraju.
Na jakie usługi medyczne pozwala EKUZ?
- wizyty u lekarza pierwszego kontaktu
- konsultacje u specjalistów (jeśli stan zdrowia tego wymaga)
- leczenie w szpitalu w trybie nagłym
- niezbędne zabiegi medyczne i leczenie, jeśli są konieczne w czasie pobytu
Aby skorzystać z tych świadczeń, należy wybrać placówkę, która działa w ramach publicznej służby zdrowia danego kraju. Przed wizytą dobrze jest upewnić się, że konkretna placówka akceptuje EKUZ.
Czego EKUZ nie pokrywa?
- leczenia w prywatnych klinikach i gabinetach (trzeba zapłacić samemu)
- ratownictwa górskiego (np. po wypadku na stoku)
- transportu medycznego do Polski (powrót do kraju po wypadku lub chorobie)
- ubezpieczenia na wypadek śmierci, zgubionego bagażu i innych zdarzeń niezwiązanych z leczeniem
Kartą EKUZ nie da się zapłacić za żadne planowane leczenie za granicą ani inne usługi dodatkowe. W wyjątkowych sytuacjach można wnioskować o zwrot kosztów transportu, ale tylko wtedy, gdy leczenie w kraju pobytu byłoby dłuższe i droższe niż w Polsce.
Dlaczego warto wyrobić EKUZ dla dziecka?
EKUZ to ważny dokument na czas zagranicznej podróży. Dzięki niemu dziecko ma dostęp do publicznej opieki medycznej, jeśli zachoruje podczas wyjazdu lub będzie miało wypadek. Daje to poczucie bezpieczeństwa – wiemy, że w razie czego, maluch otrzyma pomoc na takich samych warunkach, jak dzieci z danego kraju.
Pamiętaj jednak, że EKUZ nie zastępuje ubezpieczenia turystycznego – najlepiej wyrobić kartę EKUZ i dodatkowo wykupić polisę.
Jakie są plusy posiadania EKUZ?
- szybki dostęp do niezbędnej opieki zdrowotnej w sytuacjach nagłych
- możliwość korzystania z usług w publicznych placówkach medycznych
- brak konieczności pokrywania pełnych kosztów leczenia, jeśli usługa jest refundowana
- łatwiejsze formalności w przypadku leczenia za granicą
Czasem za usługi trzeba dopłacić, jeśli taki obowiązek mają też obywatele danego kraju.
Czym różni się EKUZ od ubezpieczenia turystycznego?
| EKUZ | Ubezpieczenie turystyczne |
|---|---|
| Daje prawo do opieki zdrowotnej w publicznych przychodniach za granicą | Może obejmować leczenie prywatne, transport medyczny, pomoc ratunkową, OC itp. |
| Działa tylko w krajach UE, EFTA i kilku innych | Działa na całym świecie (zależnie od polisy) |
| Nie pokrywa ratownictwa i kosztów powrotu do kraju | Pokrywa transport do Polski czy ratownictwo górskie, jeśli takie są zapisy w umowie |
| Bezpłatna | Płatna |
Jak wyrobić EKUZ dla dziecka – instrukcja krok po kroku
Uzyskanie karty EKUZ dla dziecka jest proste i darmowe. Wniosek składa rodzic lub prawny opiekun. Dziecko nie musi być obecne przy składaniu wniosku. Można to zrobić na kilka sposobów:
- Osobiście w dowolnym oddziale NFZ
- Online – przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP), aplikację mojeIKP lub platformę ePUAP
- Przez pocztę – wysyłając formularz do oddziału NFZ
Jakie dokumenty są potrzebne?
- Dla dzieci do 18 lat – wystarczy sam wniosek (NFZ sprawdza resztę w swoich bazach danych)
- Dla młodzieży powyżej 18 lat (uczniowie, studenci, doktoranci ubezpieczeni jako członkowie rodziny) – do wniosku trzeba dołączyć kopię legitymacji szkoły, uczelni lub zaświadczenie o nauce
Wniosek w oddziale NFZ
Najłatwiej złożyć wniosek bezpośrednio w oddziale lub delegaturze wojewódzkiego NFZ. Kartę można wtedy otrzymać od razu na miejscu, co jest dobrym rozwiązaniem, gdy mamy mało czasu przed wyjazdem. Wystarczy przyjść, wypełnić wniosek (może być już gotowy) i pokazać dowód osobisty rodzica/opiekuna.
Wniosek online przez IKP, mojeIKP lub ePUAP
Jeśli wolisz załatwiać sprawy przez internet, możesz skorzystać z Internetowego Konta Pacjenta, aplikacji mobilnej mojeIKP albo platformy ePUAP (potrzebny profil zaufany). Po wysłaniu wniosku, karta ekuz zostanie przysłana na adres domowy, jeśli wybierzesz taką opcję.
EKUZ dla najmłodszych
Procedura dla niemowląt i noworodków wygląda tak samo jak dla starszych dzieci – rodzic lub opiekun składa wniosek. Karta jest ważna do 18. roku życia dziecka. Najlepiej wyrobić ją przed planowaną pierwszą podróżą zagraniczną dziecka, żeby mieć pewność, że będzie miało dostęp do pomocy medycznej.
Czas oczekiwania i odbiór karty EKUZ dla dziecka
Jak długo czeka się na kartę? To zależy od wybranej metody składania wniosku i tego, jak bardzo są obłożone oddziały NFZ. W okresach, gdy dużo osób wyjeżdża na wakacje (np. lato), lepiej złożyć wniosek wcześniej.
Jak szybko otrzymam EKUZ?
- W oddziale NFZ – karta najczęściej wydawana jest od razu (od ręki).
- Online/pocztą – zazwyczaj do 5 dni roboczych od złożenia wniosku.
- W sezonie wakacyjnym (czerwiec-wrzesień) czas oczekiwania może wydłużyć się do kilkunastu dni, więc dobrze wcześniej złożyć wniosek.
W jaki sposób odbiera się kartę?
- W oddziale NFZ – odbierasz na miejscu, możesz też upoważnić inną osobę do odbioru (potrzebne pisemne upoważnienie).
- Jeśli wniosek był przez internet/pocztę, karta zostanie wysłana na adres podany we wniosku (o ile tak zaznaczysz).
Jak długo ważna jest EKUZ dla dziecka?
Dla dzieci poniżej 18. roku życia karta EKUZ jest ważna do 18. urodzin. Nie trzeba jej odnawiać co roku – wystarczy raz wyrobić, żeby była ważna przez wiele lat.
Dla osób powyżej 18. roku życia czas ważności zależy od statusu osoby (np. student, pracownik, emeryt). Dla studentów i uczniów zgłoszonych do ubezpieczenia karta jest ważna przez 18 miesięcy.
Kiedy trzeba odnowić EKUZ?
Trzeba odnowić kartę, gdy dziecko skończy 18 lat lub gdy kończy się ważność karty (w przypadku młodzieży dorosłej). Wniosek o nową kartę składa się tak samo, jak pierwszy. Trzeba pamiętać, że jeśli dziecko straci prawo do świadczeń NFZ (np. nie studiuje już lub rodzic straci pracę), karta EKUZ przestaje działać po 30 dniach od tego momentu, nawet jeśli jeszcze formalnie jest ważna.
Najczęstsze pytania o EKUZ dla dzieci
Rodzice mają różne pytania dotyczące EKUZ. Oto odpowiedzi na najpopularniejsze z nich:
Czy EKUZ dla dziecka jest darmowa?
Tak, EKUZ dla dziecka jest całkiem bezpłatna. Nie płaci się ani za wydanie, ani za wniosek. Obejmuje to wszystkie dzieci, którym przysługuje prawo do opieki zdrowotnej w Polsce.
Czy EKUZ pokrywa wszystkie koszty leczenia?
Nie, EKUZ nie pokrywa wszystkich kosztów. Zapewnia dostęp do publicznych świadczeń na takich samych zasadach jak dla mieszkańców kraju. Jeśli lokalni pacjenci muszą dopłacać za niektóre usługi, posiadacze EKUZ też będą musieli to zrobić. EKUZ nie obejmuje leczenia prywatnego, transportu do Polski czy ratowników górskich.
Co zrobić, jeśli zgubimy EKUZ dziecka?
Jeśli karta EKUZ dziecka zostanie zgubiona lub skradziona za granicą, można uzyskać tymczasowy certyfikat, który potwierdzi prawo do opieki. Wniosek można złożyć online albo skontaktować się z NFZ w Polsce, który wyśle certyfikat do placówki medycznej za granicą lub państwowego ubezpieczyciela. Certyfikat ten jest ważny przez określony czas i można go wyrobić nawet wtedy, gdy ktoś zapomniał odebrać właściwą kartę przed wyjazdem.
