Zastanawiając się, które państwo na Ziemi jest najmniejsze, odpowiedź jest jednoznaczna – to Watykan. To malutkie miasto-państwo, które znajduje się na terenie Rzymu we Włoszech, ma najmniejszą powierzchnię na świecie. Jest też duchowym centrum dla katolików na całym globie. Mimo swoich niewielkich rozmiarów, Watykan wyróżnia się wyjątkową pozycją na świecie, a jego wpływ daleko wykracza poza granice.
Co to jest najmniejszy kraj na świecie?
Najmniejszy kraj na świecie to pełne, niepodległe państwo z jasno określonym terytorium, stałą liczbą mieszkańców, własnym rządem i możliwością utrzymywania kontaktów z innymi państwami. W tej kategorii zdecydowanie wygrywa Watykan, który bije rekordy zarówno pod względem powierzchni, jak i mieszkańców.
Co to jest kraj i mikropaństwo?
Państwo (kraj) musi spełnić kilka podstawowych warunków: mieć własne terytorium, ludzi, którzy tam mieszkają, niezależny rząd i zdolność do kontaktów międzynarodowych. Mikropaństwa to państwa, które są bardzo małe zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności. Nie należy ich mylić z regionami autonomicznymi czy terytoriami zależnymi – są one w pełni niezależne.
Słowo “mikropaństwo” (albo “minipaństwo”) odnosi się do krajów, które zajmują bardzo mało miejsca na mapie albo mają wyjątkowo mało mieszkańców. Zazwyczaj za mikropaństwa uznaje się te, które mają mniej niż kilkaset kilometrów kwadratowych powierzchni lub liczbę ludności mniejszą niż kilkadziesiąt tysięcy. Często wiąże się to ze specyficznymi problemami gospodarczymi, społecznymi lub politycznymi.
Jak rozpoznać najmniejsze kraje świata?
Najmniejsze państwa świata są łatwe do wychwycenia na mapie dzięki niewielkiej powierzchni – często są to tylko pojedyncze lub kilkadziesiąt kilometrów kwadratowych. Dla porównania: Watykan jest ponad 700 000 razy mniejszy od Polski! Takie kraje mają także niewielką liczbę mieszkańców, często jest to tylko kilka tysięcy ludzi. Zwykle ich gospodarki są ukierunkowane na turystykę, usługi finansowe, wyjątkowe usługi czy produkty (np. domena .tv w Tuvalu), albo zależne od pomocy z zewnątrz. Mikropaństwa to często enklawy lub wyspiarskie kraje, przez co bywają bardziej odizolowane od reszty świata.
Na czym polega uznawanie “najmniejszego kraju” na świecie?
Przy ocenie, które państwo jest najmniejsze, najważniejsze są dwa wskaźniki: powierzchnia geograficzna i liczba mieszkańców. Najczęściej używa się powierzchni, ponieważ ta jest stała i łatwiejsza do porównania niż liczba ludności, która stale się zmienia. Jednak dopiero zestawienie obu tych wartości daje pełny obraz.
Najmniejsze kraje według powierzchni
Numerem jeden na świecie pod względem małej powierzchni jest Watykan, zajmujący około 0,44-0,49 km². To terytorium mieści się całkowicie w mieście Rzym.
Oto tabela przedstawiająca kilka najmniejszych krajów według powierzchni:
| Kraj | Powierzchnia (km²) |
|——————-|——————-|
| Watykan | ~0,44 |
| Monako | ~2,02 |
| Nauru | 21 |
| Tuvalu | 26 |
| San Marino | 61 |
| Liechtenstein | ~160 |
| Wyspy Marshalla | 181 |
| Saint Kitts i Nevis | 261 |
| Malediwy | ~298 |
| Malta | 316 |
Wszystkie te kraje są różnorodne – jedne znajdują się w Europie, inne na wyspach Pacyfiku lub Oceanu Indyjskiego. Każde z nich to samodzielne państwo z własną, ciekawą historią.
Najmniejsze kraje według liczby ludności
Mierząc liczbę mieszkańców, znów wygrywa Watykan – żyje tam mniej niż 1000 osób, a według danych z 2013 roku było ich 839. W Watykanie obywatelstwo otrzymuje się czasowo, np. w związku z pełnieniem funkcji lub zamieszkaniem – nie jest przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Pozostałe mikropaństwa mają trochę więcej obywateli. Przykładami są:
| Kraj | Liczba mieszkańców |
|—————–|——————–|
| Watykan | ~800 |
| Tuvalu | ~11 000 |
| Nauru | ~12 000 |
| San Marino | ~34 000 |
| Liechtenstein | ~39 000 |
| Malta | >500 000 |
Jak widać, niewielka powierzchnia nie zawsze oznacza bardzo małą populację.
Ile jest krajów na świecie i jak wyglądają w tym najmniejsze kraje?
Według ONZ, na świecie jest 193 państwa członkowskie. Do tego dochodzą dwa państwa-obserwatorzy (Watykan i Palestyna). Razem daje to około 195-200 krajów.
Mikropaństwa są tylko niewielkim ułamkiem tej liczby, ale pokazują różnorodność i złożoność systemu politycznego świata.
Jak mikropaństwa wypadają na tle innych krajów?
W grupie blisko 200 państw globu, mikropaństwa wybijają się malutkimi rozmiarami. Oficjalnie jest około 25 niepodległych państw na Ziemi, które mają powierzchnię mniejszą niż 1000 km². W Europie znajduje się 6 takich minipaństw: Andora, Liechtenstein, Monako, Malta, San Marino i Watykan.
Te państwa, mimo skali, mają własne rządy, angażują się w stosunki międzynarodowe i często należą do światowych organizacji. Ich unikalność bierze się z historii, ukształtowania terenu czy kultury.
Watykan – najmniejsze państwo na Ziemi
Watykan to nie tylko kraj o najmniejszej powierzchni, ale także miejsce ogromnie ważne dla Kościoła katolickiego oraz centrum historii i sztuki.
Powierzchnia i mieszkańcy Watykanu
Watykan zajmuje tylko 0,44-0,49 km² (czyli 44-49 hektarów) i jest całkowicie otoczony przez Rzym, będąc enklawą we Włoszech. To najmniejsze państwo europejskie i światowe.
Mieszka tu mniej niż 1000 osób – wśród nich są przede wszystkim duchowni (kardynałowie, biskupi, księża), członkowie Gwardii Szwajcarskiej oraz pracownicy administracji. Obywatelstwo związane jest z pracą lub zamieszkaniem i nie dziedziczy się go.
Znaczenie Watykanu dla religii i polityki
Watykan jest centrum światowego Kościoła katolickiego, tutaj rezyduje papież – głowa Kościoła i państwa. Stąd zarządza się działalnością Kościoła na świecie. Dla wielu osób jest to główne miejsce pielgrzymek.
Państwo to odgrywa także ważną rolę polityczną – Stolica Apostolska utrzymuje stosunki dyplomatyczne z wieloma państwami i jest obserwatorem przy ONZ. Papież skupia w swoim ręku najważniejsze decyzje, a w razie jego nieobecności rządzi specjalnie wyznaczony urzędnik.
Ciekawostki o Watykanie
Watykan, mimo małego terytorium, obfituje w niezwykłe fakty:
- Jest całkowicie wpisany na listę UNESCO.
- Znajdują się tutaj słynne zabytki, jak Bazylika św. Piotra, Plac św. Piotra, Kaplica Sykstyńska czy Muzea Watykańskie.
- Watykan ma własną pocztę, która uważana jest za jedną z najbardziej efektywnych na świecie.
- Choć nie należy do UE, może bić monety euro.
- Obywatelstwo traci się po opuszczeniu pracy lub przeprowadzce poza terytorium państwa.
Najczęstsze pytania o najmniejszy kraj świata
Wielu osobom nasuwa się pytanie, czy Watykan jest naprawdę uznawanym krajem, i dlaczego takie maleńkie państwa istnieją.
Czy Watykan jest uznawany przez inne państwa?
Tak, Watykan (Stolica Apostolska) jest powszechnie uznawany, prowadzi własną politykę międzynarodową i ma stosunki dyplomatyczne z prawie wszystkimi krajami świata. Jest obserwatorem w ONZ i nie ma wątpliwości co do jego niezależności.
Dlaczego istnieją mikropaństwa?
Mikropaństwa przetrwały z różnych powodów, zwłaszcza dzięki tradycji historycznej, układowi geograficznemu (np. bycie wyspą lub enklawą) albo powiązaniom religijnym czy politycznym. Dzisiaj często funkcjonują dzięki turystyce, usługom finansowym czy innym niszowym działaniom, np. sprzedaży domen internetowych. Ich istnienie pokazuje, jak różnorodny może być świat.
Podsumowując, mikropaństwa pokazują, że nawet najmniejsze miejsca na świecie mogą mieć wielką wartość, znaczenie i ciekawą historię. Watykan, choć bardzo mały, odgrywa dużą rolę religijną, polityczną i kulturową. Inne, jak Monako, Nauru czy Tuvalu, mają własne historie, wyzwania i znaczenie dla świata. Mikropaństwa przypominają nam, że wielkość państwa nie zawsze zależy od liczby ludności czy powierzchni, a każdy kraj jest ważny na swój sposób.
