Jak sprawdzić zdolność kredytową

Chcesz wiedzieć, czy możesz otrzymać kredyt hipoteczny? Zastanawiasz się, jaką kwotę możesz pożyczyć od banku i na jakich zasadach? Odpowiedź na te pytania daje sprawdzenie swojej zdolności kredytowej. Zdolność kredytowa to Twoja faktyczna możliwość spłaty zaciągniętego długu razem z odsetkami w umówionym czasie. Bank dokładnie sprawdza ten aspekt przed podjęciem decyzji o udzieleniu kredytu. Poniżej wyjaśniamy, czym dokładnie jest zdolność kredytowa, co na nią wpływa i jak możesz samodzielnie ocenić swoje szanse na kredyt.

Czym jest zdolność kredytowa?

Zdolność kredytowa oznacza, czy jesteś w stanie co miesiąc spłacać raty kredytu razem z odsetkami. Podejmując decyzję o udzieleniu kredytu, bank najpierw sprawdza właśnie ten wskaźnik. To podstawowa informacja, bez której nie można otrzymać finansowania.

Ocena zdolności kredytowej obejmuje wiele różnych elementów. Bank analizuje nie tylko liczby, ale też cały Twój obraz jako przyszłego kredytobiorcy, sprawdzając, czy jesteś wiarygodny i możesz terminowo spłacać zadłużenie.

Dlaczego banki sprawdzają zdolność kredytową?

Bank ocenia zdolność kredytową, ponieważ musi mieć pewność, że pożyczone pieniądze zostaną zwrócone. Gdy kredytobiorca nie spłaci długu, bank traci pieniądze. Dlatego sprawdzenie zdolności jest elementem, który pomaga ograniczyć straty. Analiza takich danych pozwala także uchronić klientów przed nadmiernym zadłużeniem. Komisja Nadzoru Finansowego wydała Rekomendację S, która określa, jak banki powinny sprawdzać zdolność kredytową przy kredytach hipotecznych, aby zmniejszać ryzyko finansowe.

Dlaczego dla Ciebie jest to ważne?

Zrozumienie własnej zdolności kredytowej pomaga lepiej przygotować się do starania o kredyt. Znając swoje możliwości, możesz złożyć wniosek o odpowiednią kwotę i wybrać korzystne warunki spłaty. W ten sposób unikasz odrzucenia wniosku przez bank lub brania niepotrzebnych zobowiązań.

Jeśli wiesz, co wpływa na zdolność kredytową, łatwiej jest Ci poprawić swoją sytuację przed wysłaniem wniosku. Możesz wtedy zwiększyć swoje szanse na kredyt i uzyskać lepszą ofertę.

Najważniejsze czynniki wpływające na zdolność kredytową

Na Twoją zdolność kredytową składa się wiele sprawdzanych przez bank elementów. Każdy bank może brać pod uwagę różne rzeczy, ale lista głównych czynników jest podobna w każdym przypadku. Sprawdź, które z nich są najważniejsze, żeby lepiej się przygotować.

• Wysokość i źródło dochodu – Im wyższe i pewniejsze zarobki, tym większa szansa na pozytywną decyzję banku. Najlepiej, gdy dochód pochodzi z umowy o pracę na czas nieokreślony, ale przyjmowane są też inne umowy, działalność gospodarcza czy emerytura. Dochód trzeba odpowiednio udokumentować, przedstawiając wymagane przez bank papiery. Dłużej udokumentowany dochód (np. z działalności) i stabilne miejsce pracy są zawsze dużym plusem.
• Typ umowy i czas zatrudnienia – Umowa o pracę na stałe jest najmilej widziana przez bank. W innych przypadkach, takich jak praca na czas określony lub prowadzenie działalności gospodarczej, bank często wymaga odpowiednio długiego okresu zatrudnienia (np. min. 3 miesiące pracy na umowę, 12 miesięcy działalności gospodarczej czy 6 miesięcy na umowie zlecenie). Im dłużej pracujesz u jednego pracodawcy lub prowadzisz działalność, tym lepiej dla Twojej oceny wniosku.
• Obecne zobowiązania finansowe – Już spłacane kredyty, pożyczki czy limity na kartach wpływają na zdolność kredytową, bo bank odlicza te miesięczne raty od Twoich dochodów. Liczą się nawet niewykorzystane, ale dostępne limity na karcie czy linii debetowej. Przed złożeniem wniosku warto spłacić mniejsze zadłużenia i zamknąć limity, których nie używasz – wtedy poprawia się Twoja zdolność kredytowa.
• Miesięczne koszty utrzymania – Banki sprawdzają też, ile wydajesz miesięcznie na życie: czynsz, media, jedzenie, komunikację, edukację i inne ważne wydatki. Im więcej osób masz na utrzymaniu, tym wyższe kwoty bierze pod uwagę bank. Większe koszty zmniejszają Twoją zdolność kredytową.
• Historia kredytowa (BIK, BIG) – To, jak wcześniej spłacałeś swoje kredyty i pożyczki, jest bardzo ważne. Informacje przechowywane są w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). Jeśli regularnie spłacałeś raty, masz dobrą historię i większą szansę na nowy kredyt. Opóźnienia, szczególnie te powyżej 30 dni, znacznie obniżają szanse na otrzymanie pożyczki.
• Negatywne wpisy w rejestrach Biur Informacji Gospodarczej (np. KRD, ERIF, BIG InfoMonitor), które dotyczą zaległości w płaceniu rachunków za czynsz, telefon czy alimenty, także mogą uniemożliwić otrzymanie kredytu.
• Wkład własny – Przy kredytach hipotecznych musisz wnieść własne środki. Zwykle to minimum 20% wartości nieruchomości, chociaż czasem bank zaakceptuje 10% przy wykupieniu dodatkowego ubezpieczenia. Im wyższy wkład własny, tym lepsza Twoja sytuacja w oczach banku i większe szanse na korzystniejsze warunki pożyczki (np. niższe oprocentowanie).
• Okres spłaty i rodzaj rat – Rozłożenie kredytu na więcej lat daje niższą miesięczną ratę, więc łatwiej przejść ocenę banku. Ale przez dłuższy czas płacisz odsetki, więc całkowity koszt kredytu rośnie. Do wyboru masz raty równe albo malejące. Raty równe to stała kwota rat przez cały czas spłaty. Przy ratach malejących początkowe raty są wyższe, więc bank wymaga większych dochodów przy takiej formie spłaty.
• Wiek i sytuacja życiowa – Banki ustalają limit wieku, do którego możesz spłacać kredyt, zazwyczaj jest to 70-80 lat. Im jesteś starszy, tym krótszy okres kredytu dostępny, co może podwyższyć ratę. Twój stan cywilny, liczba osób na utrzymaniu, rodzaj zamieszkania czy miejsce zamieszkania (koszty życia są wyższe w miastach) też mają wpływ na decyzję banku. Zwykle wspólny wniosek (np. małżonków) ma większe szanse na wyższą kwotę.

Jak bank oblicza zdolność kredytową?

Zdolność kredytowa liczona jest na podstawie wymienionych wcześniej czynników. Bank sprawdza Twoje dochody, odejmuje stałe wydatki i raty obecnych kredytów, a to, co zostanie, to Twoje pieniądze na spłatę nowego kredytu. Na tej podstawie bank wylicza maksymalną wysokość raty, jaką stać Cię płacić.

Wskaźnik DTI (Debt-to-Income)

Banki korzystają z tzw. wskaźnika DTI – to stosunek wszystkich Twoich kosztów związanych ze spłatą kredytów do dochodów netto. Przelicza się roczne łączne raty na roczny dochód, co daje procent Twoich dochodów wydawanych na spłatę zadłużenia. Według wytycznych KNF, wskaźnik DTI nie powinien przekraczać 40% dla osób zarabiających poniżej średniej krajowej i 50% dla tych zarabiających powyżej tej kwoty.

Podsumowanie

Zdolność kredytowa to kluczowa kwestia przy staraniu się o kredyt. Warto przygotować dokumenty dochodowe i pospłacać drobne zobowiązania. Dobra historia spłat i odpowiedni wkład własny zdecydowanie pomagają. Znajomość podstawowych zasad oceny przez bank pozwoli lepiej przygotować się do rozmowy o kredyt i zwiększyć swoje szanse na pozytywną decyzję.