Ile gotować ziemniaki?

Ziemniaki są jednym z najczęściej używanych składników w polskiej kuchni. Są proste, uniwersalne i można z nich zrobić wiele dań. Żeby dobrze smakowały, trzeba je poprawnie ugotować. Ile powinno się gotować ziemniaki, żeby nie były ani twarde, ani zbyt miękkie? To zależy od kilku rzeczy: jak duże są ziemniaki, czy są młode czy starsze, czy gotujemy je w całości, czy pokrojone, oraz jaką metodę gotowania wybieramy. W tym tekście znajdziesz konkretne wskazówki, dzięki którym twoje ziemniaki będą zawsze dobrze ugotowane.

Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz gotować, czy gotujesz już od dawna – dobrze jest znać podstawy. Porządnie ugotowane ziemniaki to podstawa wielu posiłków – zarówno prostych, jak i bardziej pracochłonnych, jak np. puree czy sałatki. Dowiedz się więc, jak gotować ziemniaki, by zawsze były smaczne.

Musisz wiedzieć, że przygotowanie ziemniaków przed gotowaniem jest równie ważne jak samo gotowanie. Trzeba je dokładnie umyć i ewentualnie pokroić, aby dobrze się ugotowały.

Dalej znajdziesz szczegółowe porady na każdy etap przygotowania ziemniaków. Przygotuj garnek i zaczynamy!

Jak przygotować ziemniaki do gotowania?

Zanim ziemniaki trafią do garnka, zacznij od ich umycia. Bez względu na to, czy będziesz je gotować ze skórką czy bez, zawsze opłukaj je pod bieżącą wodą, by pozbyć się brudu i resztek ziemi.

Jeśli gotujesz ziemniaki w mundurkach (ze skórką), użyj do ich czyszczenia szczoteczki. W ten sposób usuniesz nawet najmniejsze zabrudzenia.

Gotować ziemniaki ze skórką czy obrane?

Obie metody mają plusy. Gotowanie ziemniaków w mundurkach pozwala zachować więcej witamin i minerałów, bo skórka chroni przed wypłukiwaniem składników odżywczych. Najwięcej witaminy C i mikroelementów jest właśnie pod skórką. Ziemniaki gotowane w mundurkach mają też pełniejszy smak, szczególnie jeśli są młode i mają cienką skórkę. Starsze ziemniaki mają grubszą skórę, którą lepiej obrać.

Obierając ziemniaki, staraj się zdejmować cienką warstwę skórki, bo tuż pod nią jest najwięcej wartości odżywczych. Obrane ziemniaki od razu włóż do zimnej wody, żeby nie ciemniały. Lepiej nie trzymać ich długo w wodzie przed gotowaniem, bo tracą wtedy składniki odżywcze.

Jak kroić ziemniaki do gotowania?

To, czy ziemniaki pokroisz, czy zostawisz w całości, wpływa na czas gotowania. Jeśli gotujesz je w całości, wybierz ziemniaki o podobnych rozmiarach – wtedy ugotują się równocześnie. Jeśli masz duże ziemniaki, pokrój je na mniejsze, podobne kawałki (zalecana kostka to 2-4 cm). Takie pokrojone ziemniaki ugotują się szybciej i w tym samym czasie. Kawałki powinny być podobnej wielkości, wtedy będą równo ugotowane.

Ile gotować ziemniaki – ile czasu to zajmuje?

Nie istnieje jeden, zawsze pasujący czas gotowania ziemniaków – wszystko zależy od kilku rzeczy. Wpływ mają: rodzaj ziemniaka (młode/stare), wielkość, czy są pokrojone, czy w całości, a także wybrany sposób gotowania (garnek, parowar, szybkowar, mikrofala).

Co decyduje o czasie gotowania ziemniaków?

• Rodzaj ziemniaka: Młode są bardziej wodniste, gotują się szybciej niż stare, które mają więcej skrobi.
• Wielkość ziemniaka: Im większy, tym dłużej się gotuje.
• Sposób krojenia: Im drobniej pokrojone, tym szybciej będą gotowe.
• Sposób gotowania: Tradycyjny garnek, szybkowar, para czy mikrofala – każdy sposób trwa inaczej.

Czas gotowania młodych i starych ziemniaków

• Młode ziemniaki ugotują się szybciej i nadają się na sałatki lub do podania w całości.
• Starsze ziemniaki zwykle gotuje się dłużej, bo są bardziej twarde i mączyste.

Gotowanie w całości i pokrojonych ziemniaków – czas

• W całości, średniej wielkości: 20-30 minut.
• Pokrojone na małe kawałki (2-3 cm): 10-12 minut.
• Pokrojone na większe kawałki (4 cm): 15-20 minut.

Gotowanie ziemniaków w mundurkach

• Średnie ziemniaki w mundurkach: 20-25 minut.
• Duże ziemniaki w mundurkach: 30-35 minut.

Jakie odmiany gotują się najszybciej?

Nie gotuj razem różnych odmian ziemniaków – mogą wymagać innego czasu i nie wszystkie będą gotowe w tym samym momencie.

Jak gotować ziemniaki, żeby były dobre?

Ważna jest nie tylko temperatura wody, ale także kiedy solisz wodę i w jaki sposób kontrolujesz gotowanie.

Wrzucać ziemniaki do zimnej wody czy do wrzątku?

Możesz wrzucić ziemniaki zarówno do zimnej, jak i do wrzącej wody – każda metoda ma swoje zalety. Do wrzątku wkłada się ziemniaki, by zachować więcej witamin i zapobiec rozgotowaniu. Gotowanie od zimnej wody sprawdza się przy mundurkach, bo ziemniaki równiej się ugotują. Zawsze woda powinna całkowicie przykrywać ziemniaki.

Kiedy dodać sól?

Najlepiej posolić wodę zaraz po jej zagotowaniu. Dzięki temu ziemniaki będą miały bardziej równomierny smak. Typowa ilość to 1-2 łyżeczki soli na 1 kg ziemniaków.

• Do wody można dodać też np.: gałązkę kopru, rozmaryn, tymianek, szczyptę gałki muszkatołowej albo ząbek czosnku – dla lepszego smaku.

Przykrywać ziemniaki podczas gotowania?

Początkowo możesz przykryć garnek, żeby szybciej doprowadzić wodę do wrzenia. Po zagotowaniu, lepiej gotować ziemniaki bez przykrywki lub pod częściowo odkrytą pokrywką – wtedy nie kipią i nie robią się zbyt wodniste.

Jak sprawdzić, czy ziemniaki są gotowe?

Najlepszy sposób to nakłuć ziemniaka widelcem lub nożem. Jeśli ostrze wchodzi łatwo i bez oporu – ziemniaki są już miękkie i gotowe. Sprawdzaj co kilka minut pod koniec gotowania, by nie rozgotować ziemniaków.

Do puree ziemniaki muszą być bardzo miękkie, a do sałatek – ugotowane, ale jędrne.

Sposoby gotowania ziemniaków

Ziemniaki można przygotować na kilka sposobów, a każdy może wybrać najwygodniejszy:

• Gotowanie w wodzie: Najbardziej uniwersalne. Nadaje się na dodatek do obiadu, do puree, do zupy.
• Gotowanie na parze: Najzdrowsze, ziemniaki zachowują więcej składników odżywczych i lepszy smak. Czas gotowania podobny, jak w wodzie.
• Szybkowar: Znacznie skraca czas gotowania (zwykle 5 minut dla kawałków, 10 minut dla całych ziemniaków). Stosuj się do instrukcji szybkowaru.
• Kuchenka mikrofalowa: Szybki sposób na małą porcję ziemniaków. Średnie ziemniaki gotujesz 5-7 minut, większe nawet 8-10 minut. Przed włożeniem do mikrofali nakłuj skórkę widelcem, żeby nie pękały.

Czy można szybciej ugotować ziemniaki?

Jeśli chcesz skrócić czas gotowania, oto kilka sposobów:

• Pokrój ziemniaki na małe kawałki – mniejsze kawałki szybciej miękną.
• Gotuj w mniejszej ilości wody – szybciej się zagotuje, ale ziemniaki muszą być w całości przykryte.
• Możesz dodać szczyptę sody oczyszczonej do wody – ziemniaki mogą szybciej zmięknąć, ale nie przesadź, żeby nie zmieniły smaku.
• Używaj szybkowaru lub mikrofali, jeśli zależy Ci na czasie.

Typowe błędy podczas gotowania ziemniaków

• Ziemniaki wodniste: Gotowane w zbyt dużej ilości wody lub pod przykrywką na dużym ogniu wchłaniają za dużo wody i tracą sypkość. Gotuj je w takiej ilości wody, by tylko były zakryte, na średnim ogniu, bez szczelnej pokrywki.
• Ziemniaki twarde: To efekt zbyt krótkiego gotowania lub nierównych kawałków – małe się rozgotują, duże zostaną twarde. Krojenie na równe kawałki pozwala tego uniknąć, zawsze sprawdzaj widelcem miękkość ziemniaków.

Jak nie rozgotować ziemniaków?

• Obserwuj czas gotowania i sprawdzaj ziemniaki pod koniec gotowania.
• Gotuj na średnim ogniu bez całkowitego przykrycia.
• Po ugotowaniu odcedź i daj im „odparować” przez chwilę w garnku bez pokrywki – będą wtedy bardziej sypkie.

Praktyczne rady do różnych potraw

Sposób gotowania ziemniaków powinien być dopasowany do dania, które chcesz zrobić:

• Puree: Najlepiej sprawdzą się ziemniaki typu B lub C – mączyste. Ugotuj tak długo, by były miękkie, potem rozgnieć z masłem i mlekiem (lub śmietaną), najlepiej jeszcze gorące.
• Sałatka ziemniaczana: Wybierz ziemniaki typu A, które nie rozpadają się po ugotowaniu. Gotuj w mundurkach lub bez, do miękkości „al dente”. Odcedź i pokrój dopiero po ostudzeniu, inaczej się rozpadną.
• Zupa lub gulasz: Ziemniaki pokrój w kostkę, gotuj 15-20 minut razem z innymi składnikami. Do kwaśnych zup (żurek, ogórkowa) lepiej ugotować ziemniaki osobno i dodać pod koniec – kwaśne środowisko wydłuża czas mięknięcia ziemniaków.

Pamiętaj też, że ziemniaki to źródło ważnych witamin (grupy B, witamina C) i minerałów. Sami w sobie nie są bardzo kaloryczne – to dodatki, takie jak masło czy śmietana, podnoszą kaloryczność potraw.

Woda po ziemniakach może być używana do podlewania kwiatów albo jako baza do zupy czy sosu, ponieważ ma sporo minerałów.

Dzięki tym radom gotowanie ziemniaków będzie łatwiejsze i zawsze się uda!