Co zrobić z białek: pomysły na wykorzystanie ich w kuchni

Podczas robienia kremów, sosu holenderskiego czy innych dań wymagających samych żółtek często zostają nam niepotrzebne białka jaj. Warto jednak nie wyrzucać ich, tylko wykorzystać w kuchni. Istnieje wiele łatwych i ciekawych sposobów na zużycie białek – od klasycznych słodkich bezów po wytrawne omlety. Białka są naprawdę uniwersalne, a ich wykorzystanie wspiera ideę niemarnowania jedzenia.

Wykorzystywanie białek pozwala nie tylko ograniczyć wyrzucanie jedzenia, ale też odkryć nowe, smaczne przepisy. Są doskonałym źródłem łatwo przyswajalnego białka, a jednocześnie mają mało kalorii i tłuszczu – dlatego dobrze sprawdzą się w diecie osób, które dbają o linię.

Pomysły na wykorzystanie białek

Zostały Ci białka po pieczeniu lub gotowaniu? Nie martw się – możesz z nich zrobić wiele prostych dań. Nadają się zarówno do słodkich deserów, jak i wytrawnych przekąsek czy śniadań. Z białek jaj łatwo wyczarować coś smacznego i zdrowego – wystarczy kilka podstawowych składników i odrobina chęci do wypróbowania nowych rzeczy.

Mając białka w lodówce, możesz za każdym razem przygotować coś innego. Zarówno osoby zaczynające gotować, jak i bardziej doświadczeni kucharze znajdą ciekawe przepisy dla siebie. Liczy się pomysłowość, a białka nadają się do wielu eksperymentów kulinarnych.

Dlaczego warto wykorzystać białka jaj?

• Pozwala to oszczędzać i nie wyrzucać jedzenia.
• Białka jaj są lekkie, a jednocześnie pełne białka i wartościowych składników odżywczych.
• Zawierają witaminy (np. ryboflawinę) i minerały (selen, potas).
• Przydadzą się osobom na diecie, bo mają mało tłuszczu i kalorii.
• Ułatwiają wzbogacenie różnych posiłków o białko bez dodawania tłuszczu.

Przechowywanie białek – jak to zrobić?

Nie zawsze uda się zużyć białka od razu. Na szczęście można je łatwo przechować w lodówce lub zamrozić. Najważniejsze, by białka były oddzielone od żółtek – nawet mała ilość żółtka utrudnia późniejsze ubijanie piany. Dobrze jest trzymać je w czystym, zamykanym pojemniku i opisać datą, żeby wiedzieć, kiedy były oddzielane.

Mrożenie i przechowywanie białek

Prawidłowe przechowywanie białek pozwala wykorzystać je nawet kilka dni po oddzieleniu od żółtek. Najlepiej wybierać jedną z dwóch metod:

• Przechowywanie w lodówce (do 4 dni)
• Mrożenie na dłużej

Obie metody sprawdzają się dobrze – ważne, by białka były świeże i nie miały kontaktu z tłuszczem.

Czy można mrozić białka?

Tak, białka jaj nadają się do mrożenia. Wlej je do szczelnych woreczków lub pojemników – podczas mrożenia lekko się rozszerzają, więc zostaw trochę miejsca. Można też zamrażać białka w pojemniku na kostki lodu i potem przełożyć do woreczka. Dzięki temu łatwo wyjąć potrzebną ilość do danego przepisu.

Jak długo białka mogą być w lodówce?

Białka można przechowywać w lodówce do 4 dni. Ważne, by pojemnik był zamknięty i czysty. Przed użyciem sprawdź, czy białka nie zmieniły zapachu lub wyglądu – jeśli tak, lepiej ich nie używać.

Słodkie wypieki i desery z białek

Najpopularniejszym sposobem na zużycie białek są bezy, ale to nie jedyna opcja. Z białek zrobisz pyszne ciastka i inne słodkości o lekkiej strukturze. Możliwości jest naprawdę dużo:

• Bezy klasyczne
• Pavlova (duża lub mini)
• Tort bezowy Dacquoise
• Banoffee na bezach
• Lizaki bezowe
• Kokosanki
• Biszkopty i lekkie ciasta
• Mediolanki (włoskie ciasteczka)
• Lukier królewski z białek
• Kremy i musy na bazie białek

Przepis na bezy klasyczne

• Na 1 białko użyj 50-80 g cukru.
• Białka ubij na sztywno (powinny być w temp. pokojowej, miska czysta).
• Dodawaj cukier po łyżce, cały czas miksując.
• Wyłóż na blachę z papierem, susz w piekarniku 100-120°C przez 1-2 godziny.

Pavlova i Mini Pavlova

Pavlova to beza z lekko piankowym środkiem, podawana z kremem i owocami. Do piany możesz dodać szczyptę octu i skrobi ziemniaczanej. Mini wersje robi się tak samo, tylko formując mniejsze bezy.

Tort bezowy Dacquoise

To warstwowy tort z blatów bezowych (często z orzechami), przekładanych kremem np. kajmakowym, kawowym czy czekoladowym.

Kokosanki

Zmieszaj białka z cukrem i wiórkami kokosowymi, dodaj trochę mąki ziemniaczanej. Uformuj ciasteczka, piecz kilkanaście minut. Są chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku.

Mediolanki

Proste, maślane ciasteczka z białkami nadają się idealnie do kawy lub herbaty. Można je zrobić z białek, cukru, mąki i masła.

Lukier z białek

• Ucieraj białka z cukrem pudrem do uzyskania gładkiej, gęstej masy.
• Stosuj do dekoracji pierników, ciastek, tortów.
• Lukier można barwić i dowolnie dekorować.

Kremy i nadzienia na bazie białek

Białka ubij z cukrem nad kąpielą wodną (beza szwajcarska) lub wlej syrop cukrowy do piany (beza włoska). Powstałą masę wykorzystaj jako bazę do lekkich kremów, musów lub lodów.

Jak użyć białek na słono?

Białka świetnie sprawdzają się też w daniach wytrawnych. Są lekkie i dobrze komponują się z innymi składnikami.

• Omlet tylko z białek (możesz dodać warzywa, zioła, ser, szynkę)
• Szakszuka z białek – gotowane w sosie pomidorowym
• Frittata lub muffiny pieczone z warzywami i białkami
• Suflet na bazie białek
• Zapiekanki z warzywami i białkami

Przykład – omlet z białek:

• Ubij 4 białka z odrobiną soli, wylej na nagrzaną patelnię.
• Dodaj ulubione dodatki (warzywa, ser itp.), smaż do ścięcia.

Inne ciekawe sposoby na białka

Białka mają też inne, mniej oczywiste zastosowania w kuchni:

• Majonez na bazie białek – jest lżejszy i ma mniej tłuszczu niż zwykły
• Desery na zimno z białek pasteryzowanych, np. musy i kremy
• Albumina (białko w proszku) do wyrobu lukru, pianek czy spulchniania ciasta

Najczęściej zadawane pytania o białka

Podsumowanie

Białka jaj to niedoceniany składnik, który można łatwo wykorzystać na wiele sposobów, zarówno na słodko, jak i na słono. Przechowuj je dobrze i próbuj nowych przepisów – nie tylko wyczarujesz pyszne dania, ale też zadbasz o to, by nic się nie zmarnowało.