Zastanawiałeś się kiedyś, co wiewiórki zjadają, gdy biegają po parkach i lasach? Ich dieta jest bardzo różnorodna – te małe ssaki są smakoszami i potrafią skorzystać z wielu różnych rodzajów jedzenia. Co ważne, są bardzo elastyczne w wyborze pokarmu zależnie od tego, co znajdą w swoim otoczeniu. Chociaż orzechy kojarzą nam się najbardziej z wiewiórkami, ich jadłospis to znacznie więcej. Wiewiórki są wszystkożerne, co oznacza, że jedzą zarówno rośliny, jak i produkty pochodzenia zwierzęcego. Dzięki temu dobrze sobie radzą w różnych warunkach.
Wiewiórki lubią różne smaki i struktury – od twardych orzechów po soczyste owoce, a nawet produkty zwierzęce. To pokazuje, jakie są wszechstronne. Dowiedzenie się, co jedzą wiewiórki, pozwala lepiej je zrozumieć i wiedzieć, jak i kiedy można im pomóc, zwłaszcza zimą.
Podstawowe składniki diety wiewiórek
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris), spotykana w polskich parkach i lasach, je nie tylko orzechy. Potrafi wykorzystać każdy dostępny pokarm, zmieniając swoje zwyczaje żywieniowe w zależności od pory roku i miejsca, w którym żyje. To, że jedzą różne rzeczy, pomaga im przetrwać cały rok. Podstawą są produkty roślinne, ale chętnie sięgają też po białko ze zwierząt, dzięki czemu są pełne energii.
Orzechy i nasiona w menu wiewiórki
Orzechy to najbardziej znana przekąska wiewiórek i rzeczywiście lubią je bardzo. Zjadają różne ich rodzaje: orzechy włoskie, laskowe, bukowe, żołędzie, orzeszki grabowe, a także orzechy pekan, gdy mają do nich dostęp. Wiewiórki przepadają też za nasionami drzew iglastych, takich jak sosna, świerk i modrzew. Jedzą również pestki dyni, nasiona słonecznika i nawet sezam. Często sięgają po suszoną kukurydzę, zwłaszcza zimą.
Popularne orzechy i nasiona w diecie wiewiórek |
---|
Orzechy włoskie |
Orzechy laskowe |
Bukowe orzeszki |
Żołędzie |
Nasiona sosny, świerka, modrzewia |
Pestki dyni |
Nasiona słonecznika |
Sezam |

Owoce i jagody
Latem wiewiórki chętnie jedzą owoce i jagody – to dla nich cenne źródło witamin i wody. W tym czasie najchętniej zjadają jabłka, maliny, truskawki, wiśnie, czereśnie, jeżyny, agrest, borówki, gruszki, winogrona, a czasem nawet kiwi. Wiewiórki są bardzo sprytne w zdobywaniu tych przysmaków, często skacząc z gałęzi na gałąź.
Grzyby, kora i inne nietypowe jedzenie
Niewiele osób wie, że wiewiórki jedzą również grzyby, nawet te trujące dla ludzi, bo są na nie odporne. Zbierają i suszą grzyby, by mieć zapasy na zimę. Kiedy nie mogą znaleźć innego jedzenia, obgryzają korę drzew, młode pędy, pąki, a nawet kwiaty. Kora daje im błonnik i minerały, a korzystanie z różnych części roślin pomaga im przetrwać trudniejsze okresy.
Czy wiewiórki jedzą mięso?
Wiewiórki mogą jeść produkty pochodzenia zwierzęcego, choć są to zwykle małe ilości. Jedzą owady, larwy, świerszcze, chrząszcze, jajka ptaków, a nawet czasem pisklęta i drobne jaszczurki. To białko jest zwłaszcza ważne dla ciężarnych lub karmiących samic. Czasem gryzą też kości lub znalezione poroża.
Pokarmy pochodzenia zwierzęcego |
---|
Owady i larwy |
Jajka ptaków |
Pisklęta (rzadko) |
Fragmenty kości/poroża (dla wapnia) |
Jak dieta zmienia się w ciągu roku?
Dieta wiewiórek zmienia się razem z porami roku. To, co zjadają, zależy od tego, co w danym momencie rośnie lub jest dostępne. Dzięki temu łatwiej im przeżyć zarówno w czasach, gdy jest dużo jedzenia, jak i wtedy, gdy niewiele można znaleźć.
Menu w różnych porach roku
- Wiosna – młode pędy, pąki, kwiaty, pierwsze owoce i jagody.
- Lato – dojrzałe owoce, jagody, grzyby, dużo nasion.
- Jesień – orzechy, nasiona drzew iglastych, przygotowywanie zapasów na zimę.
- Zima – zapasy orzechów, nasion, kora, pąki, czasami grzyby zakonserwowane jesienią.

Jak wiewiórki przechowują jedzenie na zimę?
Zimą wiewiórki nie śpią całą zimę, ale są mniej aktywne, dlatego muszą wcześniej zgromadzić dużo pokarmu. Chowają orzechy, nasiona i inne przysmaki w ziemi, dziuplach i schowkach na drzewach. Nie zawsze pamiętają o wszystkich skrytkach, więc część z zakopanych nasion wyrasta na wiosnę w nowe drzewa!
Sposoby przechowywania zapasów |
---|
Zakopywanie w ziemi |
Chowanie do dziupli |
Schowki wśród gałęzi |
Dieta wiewiórek leśnych a miejskich
Wiewiórki w lasach mają łatwy dostęp do wielu naturalnych pokarmów. Z kolei wiewiórki w mieście muszą czasem szukać jedzenia w parkach, ogrodach, a nawet śmietnikach. To wpływa na ich sposób odżywiania.
Porównanie menu wiewiórek leśnych i miejskich
- Leśne: orzechy, nasiona z szyszek, grzyby, jagody, owady.
- Miejskie: owoce i nasiona z parkowych drzew, resztki z karmników dla ptaków, czasem resztki po ludziach – co nie zawsze jest dla nich dobre.
Czego nie dawać wiewiórkom w mieście?
Jeśli chcesz dokarmiać wiewiórki w mieście, pamiętaj, by nie podawać im solonych orzechów, słodyczy, chleba, produktów z przyprawami, cebuli, czosnku ani kwiatowych bulw takich jak żonkile. Te rzeczy są dla wiewiórek szkodliwe. Dokarmianie najlepiej ograniczyć do zimy i stosować tylko naturalne, niesolone produkty. Nie dokarmiaj ich cały czas, bo mogą zatracić umiejętność samodzielnego zdobywania pożywienia.
Co jedzą młode wiewiórki?
Młode wiewiórki na początku żywią się tylko mlekiem matki. To dla nich najlepszy pokarm, bo zapewnia wszystko, co potrzebne do wzrostu. Jeśli jednak znajdziesz osieroconą młodą wiewiórkę, nie dawaj jej mleka krowiego – jest dla niej szkodliwe!
Jak przebiega żywienie młodych wiewiórek?
- Do około 6 tygodnia (czasem dłużej) młode piją tylko mleko matki.
- Później powoli zaczynają jeść to samo, co dorosłe: nasiona, orzechy, owoce i owady.
- Pełną samodzielność w zdobywaniu jedzenia osiągają, gdy są do tego odpowiednio duże i zwinne.
Czy i czym dokarmiać wiewiórki?
Wiele osób chce pomagać wiewiórkom, ale nie zawsze wie, czym je karmić. Pamiętaj, żeby wybrać tylko naturalne produkty, i najlepiej pomagać wiewiórkom tylko zimą, kiedy mniej jedzenia jest dostępnego. Wiewiórki powinny same radzić sobie przez większość roku, bo to dla nich zdrowsze.
Jakie jedzenie wybierać do dokarmiania?
- Orzechy (laskowe, włoskie, bukowe, żołędzie – niesolone!)
- Nasiona (dyni, słonecznika, z szyszek)
- Suszona kukurydza
- Kawałki niepryskanych owoców i warzyw, np. marchew, jabłka, gruszki, brokuły
- Nieokorowane gałązki (pomagają ścierać zęby)
Jakiej żywności unikać?
- Produkty solone, słodzone lub przetworzone (np. chipsy, ciastka)
- Chleb
- Jedzenie z przyprawami, cebulą, czosnkiem
- Bulwy niektórych kwiatów (np. żonkilów)
Gotowe karmy dla wiewiórek
W sklepach zoologicznych można kupić gotowe mieszanki dla wiewiórek, które łączą różne nasiona, orzechy, suszone owoce i czasem owady. Dobrze wybierać produkty dobrej jakości, bez dodatków chemicznych.
Wiewiórka w domu – jak ją żywić?
Niekiedy opiekujemy się wiewiórką w domu, np. gdy jest ranna albo osierocona. W domowych warunkach trzeba zadbać o urozmaiconą dietę – podobną jak dzikie wiewiórki, ale dobraną do życia w zamknięciu. Zawsze zapewnij dostęp do świeżej wody.
Co podawać wiewiórce domowej?
- Dobrej jakości gotowa karma dla wiewiórek
- Świeże orzechy (laskowe, włoskie, pekan)
- Nasiona (dyni, słonecznika)
- Owoce (jabłka, gruszki, jagody)
- Warzywa (marchew, brokuły, cukinia)
- Białko zwierzęce (gotowane jajka, owady karmowe, larwy)
- Gałązki drzew do gryzienia
Powszechne błędy w karmieniu wiewiórek domowych
- Karmienie jedzeniem dla ludzi – unikaj słodyczy, chleba, przetworzonych i solonych przekąsek.
- Za mało różnorodności w menu – np. tylko słonecznik, który jest zbyt tłusty.
- Brak dostępu do świeżej wody.
- Podawanie mleka krowiego młodym – powinny otrzymywać specjalne preparaty.
Podsumowanie
Wiewiórki to bardzo sprytne zwierzęta, które potrafią jeść przeróżne rzeczy: orzechy, nasiona, owoce, grzyby, a także owady i jajka. Znając ich potrzeby, możemy lepiej je obserwować i pomagać wtedy, gdy rzeczywiście tego potrzebują, szczególnie zimą. Najlepiej jednak podawać im jedynie naturalną żywność i nie przesadzać z karmieniem, by nie straciły umiejętności samodzielnego szukania pokarmu. Zawsze zachowujmy odległość – wiewiórki to dzikie zwierzęta. Patrzenie na nie z oddali, gdy biegają po drzewach, jest najlepszym sposobem na podziwianie ich życia.