Co jedzą jeże?

Zastanawiasz się, czym żywią się jeże? Te sympatyczne, kolczaste zwierzęta często pojawiają się w ogrodach i mają dość ciekawe zwyczaje żywieniowe. Są one wszystkożerne, ale najchętniej jedzą owady i inne drobne stworzenia. Jeśli chcesz im pomóc, zwłaszcza gdy mają trudniej ze znalezieniem jedzenia, warto poznać ich potrzeby. Zarówno dzikie jeże, jak i jeże afrykańskie domowe (pigmejskie), mają swoje ulubione przysmaki i produkty, których powinny unikać.

W tym tekście wyjaśnimy, co jeże jedzą na co dzień, jak ich dieta zmienia się przez cały rok i jakie pokarmy są dla nich odpowiednie lub szkodliwe. Dowiesz się też, co mogą jeść młode jeże, jakie larwy i owady są dla nich najlepsze oraz czy owoce i warzywa to dobry wybór. Poznaj bliżej świat jeżowych upodobań!

Czym żywią się jeże?

Pożywienie jeży jest różnorodne, ale podstawą ich diety są małe zwierzęta bez kręgosłupa. Jeże są naturalnymi łowcami i jedzą to, co znajdą w swoim otoczeniu. Wiedza o tym, co lubią jeść, pozwala lepiej troszczyć się o te pożyteczne zwierzęta.

Najważniejsze pokarmy dzikich jeży

Najchętniej jedzą one różne owady, ślimaki, dżdżownice, pająki, gąsienice i chrząszcze. Te zwierzątka dostarczają im dużo białka i energii potrzebnej na nocne wędrówki.

Czasami jeże upolują też niewielkie zwierzęta, jak młode gryzonie, żaby lub ptasie jaja – ale to raczej dodatek do diety, nie codzienność. Dzięki jedzeniu ślimaków i larw, jeże są świetnymi sprzymierzeńcami ogrodników w walce ze szkodnikami.

Czy jeże są owadożerne?

Tak, większość energii czerpią właśnie z owadów i ich larw. Larwy chrząszczy, gąsienice, larwy much i wołczynów są dla nich przysmakiem – w nocy potrafią przemierzać długie odległości, by upolować tego typu małe zwierzęta.

Czy jeże zmieniają dietę podczas roku?

Tak, jeże dostosowują swoje jedzenie do pory roku i dostępności pokarmu. Wiosną po zimowym śnie szukają łatwego pożywienia, latem żerują na licznych owadach, a jesienią przed snem zimowym koncentrują się na kaloryczniejszym jedzeniu, by nabrać tłuszczu. W trakcie zimy nie jedzą wcale, bo przesypiają ten czas i korzystają z zapasów nagromadzonych w ciele.

Gatunki jeży w Polsce i na świecie

W Polsce żyją dwa gatunki tych zwierząt – poznanie ich zwyczajów i diety ułatwi właściwą opiekę.

Jeż wschodni i zachodni – czym różnią się w diecie?

W naszym kraju żyją jeż wschodni (Erinaceus concolor) i jeż zachodni, nazywany też europejskim (Erinaceus europaeus). Jeż wschodni występuje niemal w całej Polsce, zachodni głównie na zachodzie, np. na Śląsku i w Lubuskiem. Oba gatunki jedzą bardzo podobnie, choć mogą pojawiać się drobne różnice w zależności od dostępności konkretnych owadów. Sierść na brzuchu jeży wschodnich jest biała, a zachodnich – brązowa.

Dieta jeża pigmejskiego w domu a dzikiego w naturze

Jeż pigmejski afrykański (Atelerix albiventris) jest coraz popularniejszym zwierzęciem domowym. W domu jego dieta powinna składać się z odpowiedniego pokarmu dla jeży lub dobrej jakości karmy dla kociąt z dużą ilością białka i mało tłuszczu. Warto także dodawać do niej owady (żywe lub suszone, np. larwy mącznika czy świerszcze), by dostarczyć białko i zachęcić do polowania. Warzywa i owoce powinny być tylko uzupełnieniem w niewielkiej ilości.

Co jedzą małe jeże?

Młode jeże wymagają szczególnego jedzenia – to bardzo ważne dla ich rozwoju.

Jak wygląda karmienie najmłodszych jeży?

Nowo narodzone jeże piją wyłącznie mleko matki, które ma wszystko, czego potrzebują. Karmienie mlekiem trwa parę tygodni. W tym czasie małe jeże są bardzo wrażliwe, a ich kolce miękkie i jasne. Jeśli znajdziesz samotnego, młodego jeża, nie wolno podawać mu mleka krowiego – lepiej poradzić się weterynarza lub znaleźć preparat zastępczy dla młodych zwierząt.

Kiedy mały jeż zaczyna jeść coś innego?

Młode jeże, kiedy są gotowe opuszczać gniazdo, zaczynają próbować stałego pokarmu – najczęściej niewielkich owadów, podawanych przez matkę. Jeśli opiekujesz się takim małym jeżem, możesz wprowadzać do diety namoczoną karmę dla kociąt lub drobno posiekane gotowane mięso – najlepiej robić to stopniowo.

Suszone owady i larwy – ważny składnik diety

Zarówno dzikie, jak i domowe jeże chętnie jedzą larwy i owady – można je podawać w formie suszonej, szczególnie kiedy brakuje ich w naturalnym środowisku jeża domowego.

Czemu owady są dobre dla jeży?

Larwy, np. mącznika i drewnojada, są bogate w białko, tłuszcze, witaminy i minerały. Dla dzikich jeży są naturalnym pokarmem, a domowym warto podawać żywe lub suszone owady, najlepiej z pewnego źródła.

Jakie larwy jeże lubią najbardziej?

Można je podawać jako niewielki dodatek do diety jeża, zwłaszcza domowego.

Czy jeże jedzą owoce i warzywa?

Mięso jest głównym pożywieniem jeża, ale mogą one zjeść też coś roślinnego – raczej okazjonalnie i w małej ilości.

Jakie owoce jeż może zjeść?

Jeże lubią od czasu do czasu zjeść np. maliny, truskawki, borówki czy kawałek jabłka. Owoce zawsze powinny być dojrzałe i podawane rzadko. Unikaj podawania cytrusów, bo mogą podrażnić żołądek jeża.

Warzywa w diecie jeża

Warzywa też mogą być dodatkiem, np. ugotowana marchewka, groszek czy kukurydza. Jednak jeż nie trawi dobrze dużych ilości warzyw, więc najlepiej podawać je w niewielkich ilościach. Absolutnie wykluczone są ziemniaki – są dla jeży trujące!

Czy jeże naprawdę jedzą jabłka?

Obrazek jeża z jabłkiem na grzbiecie to tylko bajka. Faktycznie mogą zjeść kawałek jabłka, ale nie jest to dla nich istotny pokarm. Ich dieta powinna być oparta przede wszystkim na białku zwierzęcym, a nie owocach.

Czego jeżom nie wolno jeść?

Niektóre produkty są dla jeży bardzo szkodliwe i nie wolno ich podawać nawet w małych ilościach. Jeże same mogą nie rozpoznać, co jest dla nich niebezpieczne, dlatego musimy im w tym pomóc.

Lista zakazanych pokarmów dla jeża

• Mleko krowie – jeże nie trawią laktozy.
• Jedzenie słodzone i solone.
• Wszelkie przyprawione produkty i resztki z obiadu.
• Chleb, makaron, ryż – powodują problemy żołądkowe.
• Surowe jajka (mogą zawierać salmonellę), jajka tylko gotowane.
• Wieprzowina i twarde orzechy.
• Słodycze i chipsy.
• Ziemniaki – zawierają trującą solaninę.

Inne niebezpieczne rzeczy

Jeże mogą nieświadomie próbować szkodliwych rzeczy, jak ziarna słonecznika, papierosy czy nawet chemikalia! Lepiej zawsze sprawdzać, co jest dostępne dla jeża – szczególnie w ogrodzie.

Woda dla jeża – niezbędny element

Jeż powinien mieć zawsze dostęp do świeżej wody, szczególnie podczas upałów czy suszy. Wystarczy płytka i stabilna miska, którą codziennie myjemy i napełniamy nową wodą. Miseczka powinna być niska, by jeż swobodnie mógł się napić, ale żeby się w niej nie zanurzył.

Jak dokarmiać jeże w ogrodzie?

Można czasem dokarmiać jeże, ale trzeba robić to z głową i nie zaburzać ich naturalnych zwyczajów.

Kiedy warto to zrobić?

Najlepiej pomagać jeżom wczesną wiosną, gdy kończą hibernację, lub podczas suszy albo zimna, kiedy trudno o naturalny pokarm. Nie dokarmiajmy ich późną jesienią – wtedy muszą same przygotować się do snu zimowego.

Jak poprawnie karmić jeża?

• Najlepiej podawać karmę dla jeży lub dobrej jakości karmę dla kociąt (bez dodatków).
• Można dać gotowane mięso kurczaka lub wołowiny, podroby drobiowe (ugotowane), a do tego od czasu do czasu larwy owadów.
• Jedzenie wykładaj po zmroku – wtedy jeże wychodzą na żer.
• Codziennie rano sprzątaj resztki, by nie przyciągać szczurów i chorób.
• Pamiętaj o świeżej wodzie obok karmy.

Co jeże jedzą zimą?

Zimą jeże śpią i nie potrzebują wtedy jeść. Liczy się to, co zjedzą jesienią, bo muszą zgromadzić dużo tłuszczu, by przetrwać miesiące bez jedzenia. Nie dokarmiaj jeży w czasie zimy, chyba że znajdziesz osłabionego, aktywnego jeża w środku mrozu – wtedy skontaktuj się z odpowiednią pomocą dla dzikich zwierząt.

Zmiany jedzenia przed snem zimowym

Przed zimą jeże wybierają bardziej kaloryczne pokarmy i potrafią nawet podwoić wagę. Dzięki temu mają zapasy na okres snu i nie muszą wtedy nic jeść.

Najczęstsze pytania o jedzenie jeży

Ile jeż zjada dziennie?

Dorosły jeż najczęściej je około 70 gramów pożywienia na dobę. Młode i chore jeże mogą potrzebować mniejszych, ale częstszych porcji. Nie można ich przekarmiać – nadwaga szkodzi i może prowadzić do chorób.

Czy mogę dokarmiać jeża przez cały rok?

Nie, przez cały rok dokarmianie dzikich jeży nie jest wskazane. Najlepiej pomagać tylko przez krótki czas, np. po zimie lub w czasie suszy. W innych przypadkach powinny radzić sobie same – zbyt łatwy dostęp do jedzenia przeszkadza w naturalnych zachowaniach i może być dla nich szkodliwy.

Podsumowując: jeże jedzą głównie owady i inne małe zwierzęta, więc warto o tym pamiętać, jeśli chcesz im pomóc. Podawaj wodę, unikaj szkodliwych produktów i pomagaj jeżom tylko wtedy, kiedy jest to potrzebne – to wszystko, czego potrzebują, żeby czuć się dobrze w naszym otoczeniu!