Podczas prac budowlanych i remontowych zawsze powstaje gruz – odpady takie jak kawałki betonu, cegieł, tynków czy ceramiki. To problem, z którym spotyka się każda osoba remontująca lub budująca dom. Wiele osób zastanawia się, co dzieje się z tym gruzem, kiedy wyjedzie spod naszego domu czy z budowy w specjalnym kontenerze. Okazuje się, że jego dalsze losy są bardziej skomplikowane, a przede wszystkim dużo bardziej przyjazne dla środowiska niż mogłoby się wydawać. Ważne jest, by nie wyrzucać tego typu odpadów do zwykłych śmietników – to niezgodne z przepisami oraz szkodliwe dla natury.
Dlaczego trzeba odpowiednio pozbywać się gruzu?
Prawidłowe zajęcie się gruzem nie służy tylko utrzymaniu porządku na budowie czy po remoncie. To także wymóg prawa i sposób na ochronę środowiska. Gruz może zawierać różne materiały, które pozostawione bez kontroli mogą szkodzić glebie i wodzie. W dodatku większość gruzu nadaje się do ponownego użycia, co pozwala zaoszczędzić naturalne zasoby i zmniejsza ilość odpadów trafiających na wysypiska.
Nie wolno wyrzucać gruzu do śmietnika na odpady komunalne – nakładają to obowiązujące regulacje, a mandaty za łamanie przepisów są wysokie. Dlatego najlepiej wynająć firmę, która specjalizuje się w wywozie i utylizacji gruzu, ma pozwolenia i wie, jak prawidłowo się z nim obchodzić.
Jak wygląda transport i odbiór gruzu w kontenerach?
Najpierw gruz trzeba zebrać na miejscu i w tym celu zamawia się kontener od firmy wywozowej. Kontener dobiera się zależnie od ilości odpadów. Na małe remonty można zamówić specjalny worek typu Big-Bag na około 1,5 tony odpadów. Po napełnieniu kontenera lub worka, firma odbiera go i przewozi do sortowni lub na wysypisko. Pracownik firmy może zapytać, co znajduje się w środku – to pomaga określić, jak dalej trzeba będzie postąpić z danym gruzem.
| Rodzaj usługi | Pojemność |
|---|---|
| Big-Bag | do 1,5 tony |
| Kontener mały | 2-5 m³ |
| Kontener średni | 6-10 m³ |
| Kontener duży | powyżej 10 m³ |
Na czym polega sortowanie gruzu?
Kiedy gruz przyjedzie do sortowni, następuje jego podział na różne rodzaje. Nawet jeśli ktoś próbował posegregować go już na budowie, profesjonalna sortownia rozdziela odpady jeszcze dokładniej – to pozwala na skuteczniejszy recykling.
Etapy podziału gruzu
- Wstępna selekcja – oddzielenie dużych i rozpoznawalnych odpadów
- Dokładne sortowanie – podział na trzy podstawowe grupy:
| Typ gruzu | Przykłady | Koszt utylizacji |
|---|---|---|
| Czysty | beton, cegły, ceramika, ziemia, kamienie | niskie |
| Zmieszany | beton + cegły + plastik, drewno, folie, złom | wyższe |
| Zanieczyszczony | brudny styropian, płyty karton-gips, farby, dywany, odpady niebezpieczne | najwyższe |
Co z gruzem zmieszanym?
Gruz zmieszany musi być dodatkowo rozdzielany. W sortowni wyciąga się z niego wszystko, co można przetworzyć osobno (np. metal, drewno, plastik), a reszta, czyli mineralny gruz, może trafić do dalszego przerobu. Odpady, których nie da się już przerobić, jadą na specjalne wysypiska lub do spalarni.
Co dzieje się z gruzem na wysypisku lub w sortowni?
Po rozdzieleniu gruz trafia w odpowiednie miejsce, zależnie od tego, co w nim jest. Czysty i zmieszany, który ma dużo materiałów mineralnych, nadaje się do recyklingu. Zanieczyszczony i niebezpieczny – do utylizacji lub na wysypiska.
Jak wygląda przeróbka gruzu i odzysk materiałów?
Gruz przeznaczony do recyklingu jest najpierw rozdrabniany na mniejsze kawałki. Potem przesiewa się go według rozmiaru, a także oddziela np. metale za pomocą magnesów. Tak rozdrobniony materiał spełnia wymagania do ponownego użycia w budownictwie lub drogownictwie.
Oprócz tego recyklingowi poddaje się elementy metalowe (przetapia się je na złom), drewniane (np. na biomasę lub palety), a także organiczne jak resztki gleb czy roślin, z których można zrobić kompost.
Jak są usuwane odpady, których nie można przetworzyć?
Nie każdy odpad budowlany można przetworzyć. Materiały takie jak azbest, smoła czy niektóre pianki trafiają do specjalnych spalarni lub miejsc, gdzie usuwa się je bez szkody dla ludzi i przyrody. Tam są niszczone pod wysoką temperaturą lub chemicznie. Odpady niebezpieczne składa się na wysypiskach przygotowanych do takich substancji.
Na czym polega recykling gruzu?
Recykling gruzu polega na przygotowaniu go do ponownego użycia. Nie chodzi jedynie o rozbicie cegieł czy betonu, ale o odzyskanie jak najwięcej surowca oraz innych wartościowych części, np. metalu czy drewna. Taki surowiec po rozdrobnieniu, przesiewaniu oraz oczyszczaniu może wrócić na budowę jako materiał do nowych robót.
Co powstaje z przepracowanego gruzu?
Najczęściej z gruzu robi się różnego rodzaju kruszywa: żwir, grys lub piasek. Te materiały można użyć do produkcji nowych materiałów budowlanych lub bezpośrednio na budowie, do różnych prac ziemnych i konstrukcyjnych. Dzięki temu korzysta się mniej z naturalnych kopalin, na czym zyskuje środowisko.
Jak używa się przetworzonego gruzu?
Wyrobione z gruzu kruszywa mają wiele zastosowań. Mogą zastąpić piasek czy żwir w budownictwie, przy budowie dróg, parkingów czy chodników. Daje to konkretne oszczędności i działa na korzyść środowiska.
Zastosowanie w budownictwie
- Podkład pod fundamenty budynków
- Dodatek do betonu i zapraw budowlanych
- Materiały do produkcji nowych zapraw, klejów i innych mieszanych materiałów
Zastosowanie w drogownictwie i rekultywacji
- Podsypka pod drogi, chodniki, parkingi
- Wyrównywanie i stabilizacja terenu
- Budowa nasypów i wałów przeciwpowodziowych
- Utwardzanie ścieżek, wjazdów i nawierzchni wokół domu
Wywóz gruzu i ochrona przyrody
Dbanie o odpowiednie przetwarzanie gruzu ma duże znaczenie dla środowiska. Oddając gruz firmie, która go odbierze i przetworzy zgodnie z przepisami, dbamy o czystość okolicy i przyrodę. Nielegalne wyrzucanie gruzu do lasu czy na polanę niszczy środowisko i zagraża ludziom oraz zwierzętom.
Jak recykling gruzu pomaga zmniejszyć odpady?
- Ponowne używanie surowca budowlanego zmniejsza ilość śmieci na wysypiskach
- Ogranicza konieczność wydobywania nowych surowców jak piasek i żwir
- Zmniejsza zużycie energii i emisję CO2 związane z produkcją nowych materiałów
Dzięki wybieraniu sprawdzonych firm, mamy pewność, że gruz będzie zagospodarowany zgodnie z przepisami i z troską o środowisko. Wspólnie możemy zadbać o to, by było mniej odpadów i lepiej wykorzystywać dostępne surowce.
