Wiele osób uważa Mont Blanc za najwyższy punkt w Europie. Jednak sprawa nie jest jasna – wszystko zależy od granicy, jaką przyjmiemy między Europą a Azją. Zgodnie z tradycją Mont Blanc (ok. 4808-4810 m n.p.m.) często uznaje się za najwyższy szczyt Starego Kontynentu. Jednak inny bardzo wysoki szczyt, Elbrus (5642 m n.p.m.), położony na Kaukazie, także może pretendować do tego tytułu. Różne spojrzenia na przebieg granicy Europy i Azji sprawiają, że odpowiedź na pytanie o najwyższą górę kontynentu nie zawsze jest taka sama.
To geograficzne nieporozumienie jest źródłem wielu dyskusji zarówno wśród alpinistów, jak i geografów. W zależności od tego, jak wyznaczymy granicę Europy na Kaukazie, najwyższy szczyt kontynentu będzie inny. To ważne także dla tych, którzy chcą zdobyć tzw. Koronę Europy, czyli wejść na najwyższe górskie wierzchołki każdego państwa europejskiego.
Najwyższy szczyt Europy – podstawowe informacje i spory
Jaka góra jest najwyższa w Europie?
Sprawa najwyższego szczytu Europy nie jest łatwa do jednoznacznego rozstrzygnięcia. Zwykle uważa się, że prym wiedzie Mont Blanc – położony na granicy Francji z Włochami, to góra symboliczna dla europejskiego wspinania. Jego wysokość to ok. 4810 m n.p.m., przez co przez wiele lat uznawano go za najwyższy szczyt Europy.
Późniejsze spojrzenia geograficzne na granice Europy i Azji zaczęły jednak wskazywać na Elbrus jako wyższy od Mont Blanc. Ta góra, leżąca w rosyjskim paśmie Kaukazu, sięga 5642 m n.p.m. Jeśli zaakceptujemy, że Kaukaz znajduje się w Europie, wygrywa właśnie Elbrus.
Granice Europy a wybór najwyższego szczytu
To, czy najwyższym szczytem Europy jest Mont Blanc, czy Elbrus, zależy od tego, gdzie wytyczymy granicę z Azją na Kaukazie. Są różne propozycje:
- Jeśli uznamy, że granica kontynentów biegnie Obniżeniem Kumsko-Manyckim, to Kaukaz leży już w Azji i najwyższym szczytem Europy jest Mont Blanc.
- Wśród wspinaczy częściej przyjmuje się, że granica biegnie głównym grzbietem Kaukazu. W takim przypadku Elbrus jest już po europejskiej stronie i to on zostaje liderem.
Różne definicje tej granicy mają duże znaczenie dla osób, które zbierają Koronę Europy. Część osób chce zdobyć Elbrus, inni zostają na bardziej klasycznym Mont Blanc. Nawet w przypadku samego Mont Blanc wysokość bywa podawana nieco inaczej (od 4808 do 4810 m n.p.m.), co pokazuje, jak zmienne są pomiary w górach lodowcowych.
Elbrus czy Mont Blanc – który wyżej?
Ten spór jest jednym z najbardziej znanych „górskich” tematów. Z jednej strony Mont Blanc leży w sercu znanych Alp – niekwestionowanie kojarzonych z Europą. Jest symbolem długiej historii alpinistycznej tej części świata. Jest jeszcze kwestia sporna dotycząca granicy pomiędzy Francją a Włochami na samym szczycie.
Jednak pod względem wysokości Elbrus bije Mont Blanc na głowę. Różnica przekracza 800 metrów. Jeśli uznamy, że Elbrus leży w Europie, to właśnie on będzie najwyższy. Taką wersję przyjmują też różne projekty i rankingi wspinaczkowe, m.in. słynna Korona Ziemi.
Na koniec, to który szczyt uznamy za wyższy, zależy od naszej definicji, przyzwyczajeń, a często także od wybranego przez siebie celu wspinaczkowego. Elbrus dla jednych jest nieznanym wyzwaniem, dla innych Mont Blanc to ikona Alp.
Elbrus – najwyższa góra Europy według wielu rankingów
Lokalizacja Elbrusu na Kaukazie
Elbrus to masywny wulkan ze szczytami w zachodniej części Wielkiego Kaukazu w Rosji, niedaleko granicy z Gruzją. Jest położony w Republice Kabardyjsko-Bałkarskiej i dominuje nad całą okolicą.
Kaukaz to miejsce, gdzie spotyka się wiele wpływów kulturowych i geograficznych. Samo pasmo stanowi naturalny mur między Europą a Azją. Granica między tymi kontynentami do dziś wzbudza różne opinie, ale nie zmienia to faktu, że Elbrus jest najwyższym szczytem całego regionu.
Elbrus – wysokość szczytu
| Wierzchołek | Wysokość (m n.p.m.) |
|---|---|
| Zachodni | 5642 |
| Wschodni | 5621 |
Dla porównania, Mont Blanc jest o ponad 800 metrów niższy. Choć pomiary mogą się różnić (góry pokryte lodem stale się „zmieniają”), Elbrus pozostaje zdecydowanie wyższy. Ta różnica wysokości jest na tyle duża, że nie da się jej pomylić.
Czym wyjątkowy jest Elbrus?
Elbrus jest nie tylko najwyższy, ale też charakterystyczny. To wulkan „uśpiony” o dwóch szczytach i łagodniejszych zboczach niż typowe alpejskie szpice. Otaczają go rozległe lodowce, dlatego też wejście wymaga dobrej kondycji i umiejętności poruszania się po zmarzlinie, nawet jeśli trasy nie są bardzo trudne technicznie.
Dla wielu osób Elbrus jest pierwszym pięciotysięcznikiem i szczytem zaliczanym do Korony Ziemi. Często zdobywcy pokonują go przy okazji poznawania lokalnej kultury Kaukazu – gościnność i tradycje regionu są dodatkowymi atutami tej wyprawy.
Mont Blanc – najwyższy szczyt Alp, a według części – Europy
Lokalizacja Mont Blanc
Mont Blanc, czyli „Biała Góra”, położona jest na granicy francusko-włoskiej w Alpach Zachodnich. Z francuskiej strony znajduje się znane miasto Chamonix – kolebka alpinizmu, a od strony Włoch miasto Courmayeur. Jego popularność bierze się także z łatwego dostępu i długiej historii wejść.
Pomiędzy Francją i Włochami trwają nawet drobne spory o przebieg granicy bezpośrednio na wierzchołku. Francuzi twierdzą, że cały szczyt jest ich, Włosi że przechodzi tam państwowa linia. Ma to bardziej znaczenie historyczne i polityczne niż praktyczne.
Mont Blanc – jak wysoki?
Mont Blanc ma wysokość, która zmienia się co kilka lat ze względu na grubą pokrywę lodu i śniegu. Odczyty wahają się zazwyczaj między 4808 a 4810 metrów n.p.m. Niezależnie od dokładnego wyniku – to największa góra Europy Zachodniej i Alp!
Chociaż Mont Blanc jest niższy od Elbrusu, wejście na szczyt jest sporym wyzwaniem. Potrzebne są dobre umiejętności wspinaczkowe, doświadczenie w chodzeniu po lodowcach, odpowiednia aklimatyzacja i fizyczna siła. To wymarzone miejsce dla ambitnych, doświadczonych alpinistów.
Jak przygotować się do wejścia na najwyższy szczyt Europy?
Sprzęt i kondycja fizyczna
Żeby zdobyć Elbrus lub Mont Blanc, trzeba być dobrze przygotowanym. Kluczowa jest forma fizyczna – wyprawy trwają zwykle kilka dni na sporej wysokości. Najlepiej trenować bieganie, pływanie czy rower. Do tego warto dołożyć ćwiczenia siłowe wzmacniające nogi i plecy.
Oprócz tego równie ważny jest sprzęt. Potrzebna jest odzież na różne warunki (ciepło, wiatr, deszcz), solidne buty wysokogórskie, raki, czekan, uprząż, kask i lina do asekuracji na lodowcu. Na obu szczytach bardzo przydają się okulary przeciwsłoneczne o wysokiej ochronie i krem chroniący przed silnym słońcem – promieniowanie na tej wysokości jest wyjątkowo mocne.
Najłatwiejsze drogi na Elbrus i Mont Blanc
| Szczyt | Najpopularniejsza trasa | Początek trasy | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Elbrus | Droga południowa | Azau / Garabashi (3800 m n.p.m.) | Możliwość korzystania z kolei linowej i pojazdów śnieżnych |
| Mont Blanc | Droga przez schronisko Goûter | Les Houches / Nid d’Aigle | Trudniejszy, techniczny odcinek przez grań Les Bosses |
Trasa na Elbrus od południa jest uważana za najłatwiejszą technicznie. W przypadku Mont Blanc klasyczna droga prowadzi przez dwa schroniska – Tête Rousse i Goûter – i wymaga doświadczenia, szczególnie na eksponowanej grani Les Bosses.
Bezpieczeństwo w górach wysokich
- Choroba wysokościowa: Może pojawić się u każdego. Należy stopniowo zwiększać wysokość i spać na coraz wyżej położonych miejscach.
- Pogoda: Szybkie zmiany są codziennością. Zawsze sprawdzaj prognozy, miej rezerwę czasową i nie wahaj się zawrócić w razie pogorszenia warunków.
- Lodowce: Ukryte szczeliny są groźne. Na lodowcach poruszaj się w zespole związanym liną, umiej asekurować i wzywać pomoc.
- Lawiny i spadające kamienie: Unikaj zagrożonych miejsc, wybieraj właściwą porę dnia.
- Dla osób bez doświadczenia dobrym rozwiązaniem jest wynajęcie przewodnika górskiego. Warto też mieć ubezpieczenie, które pokryje koszty ewentualnej akcji ratunkowej.
Temat najwyższego szczytu Europy, choć ciekawy, to tylko początek popularnej wśród wspinaczy przygody z Koroną Europy. Niezależnie od tego, czy jako najwyższy uznajemy Elbrus, czy Mont Blanc, obie góry są wielkimi wyzwaniami. Projekt zdobycia Korony Europy oznacza wejście na najwyższe szczyty wszystkich krajów leżących na kontynencie. Lista zwykle zawiera 46 pozycji i jest bardzo zróżnicowana:
- Mont Blanc (Francja/Włochy) – 4808-4810 m n.p.m.
- Dufourspitze (Szwajcaria) – 4634 m n.p.m.
- Grossglockner (Austria) – 3798 m n.p.m.
- Śnieżka (Czechy) – 1603 m n.p.m.
- Ben Nevis (W. Brytania) – 1343-1345 m n.p.m.
- Wzgórze Watykańskie (Watykan) – jedynie 75-76 m n.p.m.
W Koronie Europy bywają też szczyty, których „europejskość” jest dyskusyjna – np. Teide na Teneryfie (geograficznie Afryka) czy Mahya Dağı w europejskiej Turcji (1031 m n.p.m.). Ukończenie Korony to ogromny wysiłek, wymagający dobrej formy, wiedzy, sprawnej organizacji i środków finansowych. To piękna możliwość poznania wielu krajów, kultur i widoków. Wśród Polaków Koronę ukończyli m.in. Krzysztof Kapes-Kowalski (w 2016 roku po 14 latach) czy Anita Polakowa i Paweł Kośmiński, którym poszło znacznie szybciej.
